فرازها و فرودهای شعر ناصرخسرو

گفتگوی هفتم از مجموعه گفتگوی شاعران و رنج‌های دوران

مهدی منفرد

اپیزود بیست و دوم  فصل امید (فصل سوم) پادکست فراگفتار

فرازها و فرودهای شعر ناصرخسرو

آدرس زمانی برخی از بخش ها و شعرخوانی‌ها

 

3:45 تصویر کلی در مورد اشعار ناصر خسرو

== سه کتاب منظوم ناصر خسرو

= هیچ غزلی در دیوان او نیست

# حکمت نتوانی شنود ازیرا

# غزال و غزل هر دوان مر تو راا

= یک حکیم اسماعیلی قبل از یک شاعر

= مدیحه گو نیست

= رابطه‌ی حکمت آموزی و کاهش عنصر شعری

## خوانش  چون همی بوده ها بفرساید

=== بررسی جنبه های خاص شعر ناصر خسرو

17:20 زبان و بیان ناب خراسانی

# ای ستمگر فلک ای خواهر آهرمن

=وزن کوبنده و مستحکم

# دیر بماندم در این سرای کهن من

=عاطفه‌ی اصیل در شعر ناصرخسرو

سبک خراسانی در اشعار نو اخوان ثالث

=نمونه‌ی برجسته‌ی زبان فارسی دری

22:00 جنبه های عروضی و وزنهای اشعار ناصر خسرو

== تنوع اوزان

تناسب وزنها با مضمونها

# ای خوانده بسی علم و جهان گشته سراسر

# از کین بت پرستان در هند و چین و ماچین

## خوانش آسایشت نبینم ای چرخ آسیایی

# آزرده کرد کژدم غربت جگر مرا

= نزدیک شدن به جوهر شعری در شعرهای احساسی

=وزنهای غیر معمول اشعار ناصر خسرو

شباهت با سیمین بهبهانی

مقایسه با هنجارشکنی های فروغ فرخزاد

 37:30 ویژگی صور خیال در اشعار ناصر خسرو

صور خیال از ویژگی‌های مهم شعری

== صور خیال در محور عمودی قصائد ناصر خسرو

ضعف قصاید دیگران در این زمینه

=استفاده از تشخیص های خطابی

### خوانش جهانا چون دگر شد حال و سانت

# ای زده تکیه بر بلند سریر

= نظر مخالفان معتقدان به ضعیف بودن اشعار ناصر

# چون گشت جهان را دگر احوال عیانیش

# چند گردی گردم ای خیمه‌ی بلند

# صبا باز با گل چه بازار دارد

= موضوع محور عمودی و شعر نو

=== مضامین شعر ناصر خسرو

1:02:00 مضمون بازتاب رنجهای زمانه

## خوانش بگذرای باد دل افروز خراسانی

= رنج غربت انسان در دنیا

# این جهان ای پسر اکنون به مثل خانه ی توست

## خوانش آزرده کرد کژدم غربت جگر مرا

= غربت در میان هموطنان

# مرا دونان ز خان و مان براندند

# دل ز افتعال اهل زمانه ملا شدم

# می فروش اندر خرابات ایمن است اکنون و من

1:18:30 مضمون انتقاد یا اعتراض

شاعران مداح در دربارهای غزنویان و سلجوقیان

# سرم زیر فرمان شاهی نیارد

# گرت نخوانم مدیح تو که امیری

# ننگ داری زانکه همچون جاهلان نوک قلم

# گرگ درنده گرچه کشتنی است

# چون تیغ به دست آری مردم نتوان کشت

# منبر عالمان گرفته استدند/این گروهی که از در دارند

# این رشوت خواران فقهااند شما را

# شاید که بگریند بر آن دین که فقیهانش

## خوانش نکوهش مکن چرخ نیلوفری را

برخی از منابع

۱- تبرا، حبیب، «زبان دری و پارسی در آثار ناصر خسرو»، ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی پاییز و زمستان ۱۳۷۸ شماره ۲۶.

۲-‌جمشیدیان، همایون و لیلا نوروز پور، «نوآوری های ناصرخسرو در سنت قصیده سرایی فارسی»، تاریخ ادبیات پاییز ۱۳۸۹ شماره ۶۶.

۳- رادمنش، عطامحمد. «ردیف و رویکرد ناصرخسرو بدان»، ادب و زبان (دانشکده ادبیات و علوم انسانی کرمان) بهار ۱۳۹۰ شماره ۲۹. 

۴- صراحتی جویباری، مهدی، «محور عمودی خیال در قصاید ناصرخسرو»، جستارهای ادبی بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۸۴.

۵- عیدگاه طرقبه‌ای، وحید، «آشنایی زدایی وزنی در قصیده های ناصرخسرو»، زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال هجدهم پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره 14 (پیاپی۶۹).

۶- کسایی، مریم و دیگران، «جست وجو در سرچشمه های تصاویر جسم و جان و تحلیل آنها در آثار ناصرخسرو»، زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال بیست و نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۵(پیاپی ۹۰).

۷- محمدی متکازینی، سید حسینعلی و دیگران، «بررسی مقایسه ای جهان بینی قدرت ستیزانه ناصرخسرو و سنایی»، مطالعات ادبیات تطبیقی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۶.

۸- مقدس، جعفر و حمزه نصراللهی. «هماهنگی وزن و محتوا در اشعار ناصرخسرو»، ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی ۱۳۸۷ شماره ۱۲.

توضیحات بیشتر در  صفحه‌ی مربوطه در وبسایت

تیم فراگفتار:

رضا صدر، عطی شیوا، مهیار رستا، ندی قدیمی، داروک

ویرایش: استودیو افق نو

موسیقی آرم فصل امید فراگفتار: باربد

 موسیقی‌های پس زمینه: 

کیهان کلهر، از آلبوم آسمان همه جا یک رنگ است

تماس با ما: وب سایت  www.faragoftar.com

یا رایانامه (ایمیل):   faragoftar@gmail.com